TARİHİ YAPI |
|---|
Oldukça eski bir yerleşim alanı olan ilçemiz
ve çevresine, Milattan, önce 9.yüzyılda Urartular hakim olmaya
başlamış ve M.Ö. 753 yılında kökü Oğuzlara dayanan SAKA-İSKİT
Türkleri bu bölgeye gelip yerleşmişlerdir. M.Ö. 665 yıllarında
Çoruh nehri havzasına yerleşen Saka Türk’lerinin HESPERİT ve İSPİRİTİZ
Boyları bu bölgeye İSPİR adını koymuşlardır.
1015’ ten itibaren Anadolu’ya başlayan Türk
akınlarının tesir sahasında kalan yöremiz, 1071 Malazgirt Zaferinden
sonra Türk topraklarına katılmıştır.
|
|
|
| |
|
Anadolu beyliklerinden sonra İlhanlılar, Karakoyun ve
Akkoyunlular tarafından el değiştirilen İspir 1387 tarihinde Timur
tarafından zaptedilmiş, daha sonra Karakoyunlular ve Şah İsmail
hakimiyetine giren İspir ve yöresi 1514 Çaldıran Zaferi ile Yavuz Sultan
Selim tarafından alınmış ve ondan sonra Osmanlı İmparatorluğunun bir
Sancağı haline getirilmiştir.İlçe merkezinde bulunan Sultan Selim Camii
Çaldıran Seferi dönüşünde Yavuz Sultan Selim Han tarafından
yaptırılmıştır.
Birinci Dünya savaşı döneminde ilçemiz 1914 – 1918 yılları
arasında Rus işgali ve Ermeni mezalimine uğramış, 25 Şubat 1918’de Kazım
Karabekir Paşa Komutanlığında 1. Kafkas Kolordusuna bağlı birliklerce
vatan topraklarına katılmıştır.
|
COĞRAFİ YAPI |
|
|
İlçemiz Erzurum’un kuzeyinde Mescit dağlarının kuzey
eteklerinde ve Çoruh nehri vadisinde kalmıştır. Rakımı 1050 metre olup;
yüzölçümü yaklaşık 2100 Km.2 dir. İlçemizin doğusu Tortum ve Yusufeli,
batısı Pazaryolu, Kuzeyi Rize ve Artvin, Güneyinde ise Bayburt ile
sınırlıdır. 2400 ile 3900 metre arasında irili ufaklı çok sayıda dağ
mevcuttur. Kaçkar (3937 m.) Mescit (3240m) Toros (3500m.) Devedağı 3363
m.) Bozan (2292 m.) gibi yüksek dağları bulunmaktadır.
Türkiye’nin en önemli akarsularından biri olan Çoruh
nehri (Yaklaşık 335 Km.) de İlçemiz sınırları içerisinde doğup,
ilçemizi baştan aşağı ikiye bölmektedir.
|
| |
|
İKLİM |
İlçemiz karasal iklim ve deniz iklimi arası bir
geçiş yeri olup, ağırlıkla karasal iklim özellikleri görülmektedir.
İlçemizde yıllık yağış miktarı 516-677 lt. civarında mevsimlere göre
dağılım aşağıdaki tabloda verilmiştir.
En fazla yağış İlkbahar aylarında 215.3 lt. en az yağış Kış aylarında
101.02 lt. miktarında görülür.
Yandaki Grafik yıllık yağış miktarının mevsimlere göre
dağılımını göstermektedir. www.ispir.gov.tr sitesinden alınmıştır.
|
|
 |
Coğrafya
Erzurum Doğu Anadolu Bölgesi´nde olmasına
karşın İspir ilçesi Karadeniz Bölgesi´ndedir. Küçük - büyük
baş hayvancılık ve tarım bölgenin geçiminde önemlidir. Nüfusu 9800 ve
yüzölçümü 2100 km²´dir. İlçe sınırları içerisinde 2400 ile 3900 metre
arasında irili ufaklı çok sayıda dağ bulunmaktadır. Kaçkar 3937 m, Mescit Dağı 3240 m, Deve Dağı 3363
m, Bozan Dağı 2924
m, Sandık Dağı
3186 m, Yassı Dağ 2500
m, Kazancık Dağı
2750 m, Korga Dağı 2364
m Ayazöldüren
Dağı 2500 m, Asniyar Dağı
3040 m, Dilek Dağı 3549
m, Hasan Dağı 2900 m ve Nevse Dağı 3114
m bu dağlardan önemli olanlardır. Dünyanın en hızlı akan nehirlerinden
birisi olan Çoruh Nehri İspir İlçesi´nden geçmektedir. Su
sporları, özellikle rafting için ilçede çok uygun alanlar vardır. Doğa
güzellikleri ile Türkiye´nin en güzel köşelerinden biridir. Erzurum´un
ilçesi olmasına rağmen ikliminin Erzurum iklimi ile benzerlikleri azdır.
İspir´de yağan kar kolay kolay tutmaz.
Ekonomi
İlçe meyve ve sebze bakımından zengindir. Dut ve dut
mamülleri(pestil, kuru dut, pekmez, köme vs.) en önemli geçim
kaynaklarından biridir. Bölgede Fasulye yetiştiriciliği yaygındır ve
İspir Fasulyesi eşine az rastlanır bir tat vermektedir. Tarıma elverişli
alanların dar ve az olması nedeniyle bölge halkı iş bulmak amacıyla
gurbet işçiliğine çıkmaktadır. Son yıllarda seracılık ve özellikle
arıcılıktan da ilçe ekonomisine girdi sağlanmaktadır. İlçede birkaç
yerde suni balıkçılık yapılmaktadır.
İlçe ve yöresinde yeraltı zenginlik kaynakları bakımından işletilmeyi
bekleyen kömür, bakır ve altın maden yataklarının bulunur ve bu maden
yataklarının işletilmesiyle ülke ekonomisine önemli bir girdi
kazandırılacağı düşünülmektedir.
Tarihi ve
turistik yerleri